Bam Teliyle Tedavi...

Müzikle yakınlığınız ne derecedir bilmiyorum. Ya da bir enstrumanla. Bugün size "Ud"'la ilgili enteresan bir konudan bahsedicem. Bir çok insan "Aaa ud bi başka abi" der. Bunun sebebi diğer enstrumanlardan farklı olarak ud'un ayrı bir yakınlığı vardır. Öncelikle eş dostla dertleştiğimiz, demlendiğimiz sofraların yarenidir ud. Belki de bu nedenle bir sırdaş ya da eş dost gibi yakın hissederiz bilinç altımızda. Ama şimdi size bu hissiyatın daha bilimsel olduğunu anlatmaya çalışıcam;

Filozoflar zamanından da önce keşfedilmiş ve o zamanlarda gelişmeye başlamış bir enstruman ud. O zamanlar ud'un 4 telli olmasıyla ilgili müzisyen filozofların şöyle bir teorileri, uygulamaları var;

Pythagoras'ın Kosmos anlayışının da yansımalarının görülebileceği bu teoriye göre ud'un tel sayısının ne daha çok ne daha az olmayıp 4 olmasının nedeni doğa kanunlarına uygun hale getirmeye çalışmak ve ud'u inanılan ilahi gücün yaradış kanunlarına mümkün olduğu kadar yakın hale getirebilmekmiş.

Daha açıklayıcı ifade etmek gerekirse, o dönemde ud'un tellerine verilen isimlerle inceleyelim;

Zir teli: Ateş'i simgelemektedir ve nağmesi de onun sıcaklığına eş değerdir.
Mesna teli: Hava'yı simgelemektedir ve nağmesi de havanın nem ve yumuşaklığına eş değerdir.
Misles teli: Su'yu simgelemektedir ve nağmesi de suyun yaşlık ve soğukluğuna eş değerdir.
Bam teli: Yer'i simgelemektedir ve yerin ağırlık ve kalınlığına eş değerdir.

Ud'un telleri bu şekilde doğanın 4 farklı temeline indirgenip, tellerin hissettirdikleri bu temellere eş değer görülüyormuş. Gelelim filozofların bu tellerin yarattığı hissiyatı açıklayışlarına;

Zir nağmesi: Safra salgısını arttırıp kuvvet ve güçlendiriyor,
Mesna nağmesi: Kan salgısını arttırıp kuvvet ve güçlendiriyor,
Misles neğmesi: Tükürük salgısını arttırıp kuvvet ve güçlendiriyor,
Bam nağmesi: Sevda salgısını arttırıp kuvvet ve güçlendiriyormuş.

Bu nağmeler biraraya getirilip notalarda şekillendirildikleri zaman, büyük hastalıkların iyileşeceği ve hastanın acısının azalıp dinebileceği düşünülüyormuş.

Gelelim bugüne. Günümüzde de dünyanın bir çok yerinde müzikle tedavi uygulanmaktadır. Ve Amerika'nın en gelişmiş akıl hastanesinde en üst seviyedeki hastaların tedavisinde "ud" kullanılmaktadır. Üniversite öğrencisiyken o hastanede kullanılan müziklere ulaşmış ve bir kopyasını almayı başarmıştım ancak çok üzgünüm ki aldığım kopya bugün elimde değil. Bir gün tekrar ulaşabilirsem mutlaka paylaşacağım. Ama en azından Türk ud virtüözü Fatih Ahıskalı'nın perdesiz gitarı ve kendine has yorumuyla "Arap Kaprisi"'ni paylaşmak istiyorum. İyi dinlemeler, rahatlamalar :)